5 Soruda Leopard 2TR1 (LEOTAY) ve Altay T1 MOD 2021 Nedir ?

 

Bilindiği gibi Türk Silahlı Kuvvetleri ve Savunma Sanayi Başkanlığı Milli Altay Tankı projesi ve Leopard 2A4 tanklarının modernizesi projesini aynı anda yürütmektedir.  23 Ocak 2021 tarihindeki Fırtına 2 KMO teslim töreninde basınla çok güzel bilgi ve materyaller paylaşılmıştır. Bizlerde gerek projelerin sürecini resmi kaynaklardan takip etmiş olmamız, gerek tank teknolojisinde olan bilgimizle bugünkü resmi kaynaklardan sunulan materyalleri 5 soruda değerlendirmek istedik.

Leopard 2TR1 (LEOTAY)

1- Leopard 2TR1 (LEOTAY) Nedir ? Ne Değildir ? 

Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın kaza kırım ve prototip amaçlı kullanılanlar dışında 330'dan fazla Leopard 2A4 tankına sahip olduğu resmi kaynaklardan bilinmektedir. Leopard 2A4 tankı asıl olarak günümüzün en modern tankı olarak görülen Leopard 2a6/a7'nin'de temelini oluşturan Leopard 2 tankları üzerinden geliştirilmiş genel olarak günümüz için dahi yeterli bir ana muharebe tankıdır. 2011 senesinde Aselsan şirketi Leopard 2A4 Next Generation isimli bir modernize paketi sunmuş, modernize paketinde elektronik aksamlar dışında ihracata dayalı alt sistemler olduğundan maliyeti fazla bulunmuş ve Altay üretimine ağırlık verilmiştir.

Ancak Altay projesinde yaşanan aksaklıklar, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın ihtiyaçları ve Leopard 2a4 tankının doğru bir modernize ile büyük bir potansiyele ulaşacak olması tekrardan tank modernizasyonunu gündeme getirmiştir. Leopard 2a4 tankı her ne kadar kinetik enerjili (zırh delici) sabot mühimmata karşı dayanıklı bir tank olsa da heat başlıklı anti tank mühimmatlara karşı ne zırhının nede pasif savunma sistemlerinin yeterli olmadığı FK ve ZD operasyonlarında görülmüştür. İşte bu yüzden tank modernize edilmek istenmiştir. Ancak bu sefer TSK,SSB,BMC,ROKETSAN,ASELSAN ortaklığı mantıklı bir işe imza atarak Leopard 2A4 tankına özel yeni bir modernize paketi argesi yapmak yerine çok daha önceden bir çok yerde ve en son Altay'ın Motor ve Topunu Yerli Üretmek Zor Mu ? Son Çıkan L-44 Toplu Prototip Neyin Nesidir ? yazımızda da paylaştığımız fikirle benzer olarak Leopard tankını altay tankının alt sistemleri ile modernize etti. 

2- Leopard 2A4'e Göre Ne Değişti ? 

Her halde ne değişmedi ki, demek daha doğru olur ?  En basit anlatımla tankın şase, top ve kulesinin iskeletini Altay yapmak için Altay alt sistemleri ile donatmışlar demek daha doğrudur. İlk bakışta Aselsanın artık klasikleşmiş 360 derece Yamgöz, Lis lazer ikaz ve Akkor  aktif pasif koruma sistemi paketini görmek mümkündür. Bununla birlikte sarp rcws, komutan periskopu ve büyük ihtimal nişancı vizörü + tank sürüş sistemi de değişmiş görülüyor. Zaten bu sistemler Altay'da da kullanılan standart sistemlerdir. Tabiki iki tankın arasındaki en büyük farklılık zırhtadır.

Açıkcası Altay kuleli Leopard'da direkt olarak Altay kulesi mi kullanıldı, yoksa Altay alt sistemleri ve Altay tankındaki bor karbür+era kompozit zırh blokları mı kullanıldı açıkcası şu an için muammadır. Ancak eğer iki tankta da aynı kule kullanılsa yüzde 99 benzer olmaları gerektiğinden dolayı ve gereksede taret yüzük kısımlarını birbirine uydurmak zor olacağından ikinci ihtimal daha ağır basıyor. Tankta Leopard 2a4'e göre ciddi bir zırhlandırma söz konusudur. 

Leopard 2A4 tankının ön tarette 800 mm ve ön şase'de 550 mm kinetik dayanımlı bir zırha sahip olduğu resmi kaynaklardan bilinmektedir. Yine önceleri modernizenin başlarında çıkan fotoğrafalarda tank taretinin yan ve önünde ve şasenin şoför mahalli yüzeyinde era plakaları olduğu biliniyordu. Son modernize ile de görüldüğü üzere bu era plakalar üzerine bor karbür alaşımlı kinetik dayanımı olan zırh modülleri de eklenerek tankın beka kabiliyeti hem kinetik mühimmatlara hemde kimyasal mühimmatlara karşı arttırılmış. Tankın yan zırhlarındaki artış resimleri karşılaştırarak, ön zırhtaki artışta yine bir üstteki resimde tankın ön zırhının sürücünün kafasından ileride ama orjinal leopard 2a4'de geride olmasından görülebilmektedir.

Resmi bir açıklama yapılmadığından kesin olmamakla birlikte tankın ön taret zırhının (mm dayanım vermeyeceğim) Dünya'nın en iyi tank topu olan Alman Rheinmetall L-55 topunun en etkili sabot mühimmatı Dm-53/63'e dayanabileceğini düşünüyorum. Ön şasedende yine dünyadaki tankların çok büyük bir kısmına dayanabilecek bir zırha kavuşmuştur. İşin heat başlıklı anti tank mühimmatlarına dayanımı kısmında ise bu mühimmatlara aktif ve pasif zırhlarla geçilmesi çok zor bir kalkan oluşturulmuş ve geçse dahi isabeti dahilinde personeli koruyup modüler zırh yapısı sayesinde tankı muharebeye kısa sürede döndürecek bir era+kompozit zırh modernizesi yapılmış görülmektedir.

3- Leopard 2TR1 (LEOTAY)'ın Batı Bloğu Tankları Arasındaki Yeri Neresidir ? 

Birazcık torpille Leopard 2TR1 batı ittifakının  en iyi 4.  tankı veya birazcık gerçekcilikle en iyi ilk 5 tankı içinde olduğunu söylemek gayet mümkündür. Bu sizi şaşırtmış olabilir. Normaldir. Bunu söylememizin nedeni Leopard 2TR1'in halihazırda dünyanın en iyi iki tankından birinin temelini oluşturan tank ile bir diğer dümyanın en iyi tankının birleşiminden oluşmasıdır. İsterseniz bunu biraz tankın 4 ana ayağını oluşturan ateş gücü, zırh, manevra ve elektronik kabiliyetler açısından inceleyelim.

Bu bizim Leopard 2a4'ün Kinetik ve Heat zırh dayanım değerleri özellikle tarette gayet güzel olduğu görülmektedir. Üstüne üstlük biz bu tanka çok ciddi derecede zırh giydirdik. Bu zırhın kompozit seramik zırh blokları içine reaktif zırhlar olduğu tahmin edilmektedir. Kalınlıkları görüldüğü üzere çok fazladır. Ben taret önünde en az kinetik dayanımı 1000 mm'e ve Heat dayanımı çok daha yükseğe çıktığını düşünüyorum. Tabi bunlar tahmin dahilindedir.

 Leclerc tankının zırh değerleri 

Stok Challenger 2 tankı zırh değerleri 

Modernizeli Leopard 2 tanklarının ön taret zırh kinetik dayanım değerlerinin en az 1000mm kinetik dayanıma ve çok daha fazla kimyasal dayanıma çıkacağını düşünmekle birlikte görüldüğü üzere baz modeli bile Fransız Leclerc ve Challenger 2 'den iyi seviyededir. Kaldı ki Ariete, M1A1 Baz, Challenger 1, Type-90, gibi tanklardan çok daha iyi olacaktır.  Zırh konusunda M1a2 Sep ve Merkava Mark 4 (zırhı çok eleştiriliyor eğimi yüzünden dayanımı yüksek olduğu söylense de aslında düşük olduğu uzmanlar tarafından dile getirilmekte o yüzden şaibeli) ile aynı seviyede olduğunu düşündüğüm LEOTAY'ın zırh anlamında K2, Altay ve Leopard 2a6/a7'ye göre bir nebze geride olduğunu bununda iç kabuk zırhının eski teknoloji olmasından ve şasi zırhından kaynaklı olduğunu düşünüyorum. Ancak halihazırda en güçlü top dahi kinetik anlamda delemeyeceğinden ve çok iyi bir anti tank mühimmatı dayanımı olduğundan pekte farkı olmadığını düşünüyorum.

Tank Topları ve Bazı Mühimmatlarla Deliş Değerleri

Leopard 2a4'lerde L-55 top olmaması üzücüdür. Ancak bu kesinlikle bir handikap değildir. Çünkü halihazırdaki L-44 topu Tsk'da da bol miktarda bulunan kaliteli Alman Dm-53/63 sabot mühimmatıyla 3-4 km'den 750-800 mm delebilmektedir. Bu değerse L-55'de benzer mühimmatla 800-1000mm'ye çıkmaktadır. Bu performansı ile L-44 Fransız ve İngiliz rakiplerini geride bırakmakta ve Amerikan, İsrail ve İtalyan rakipleri ile aynı topu kullanmaktadır. Ancak tabi K2, Altay, Leopard 2a6/a7 L-55 top kullanmakta ve bir nebze daha ilerdedir. 

Altay Kuleli Leopard Tankı, 1500 beygir gücünde Mtu-883 motorunu kullanmaktadır. Altay, Merkava Mark 4, K-2 ve Leopard 2a6/a7'de aynı motorların biraz daha geliştirilmiş ancak benzer güç sınıfındaki motorlar kullanılmaktadır. Yani savaş alanında dengeleri değiştirecek bir fark yoktur. Diğer yandan Amerikan M1a2 tankı 1500 beygir gaz türbin temelli bir motor kullandığından her ne kadar bir kaç avantajı varsa da Leopard 2TR1 Motoruna göre yakıt tüketimi, dayanım, hassasiyet, ısıl iz ve ses bakımından daha sorunlu bir motordur. Yine sıralamadaki tanklar genel olarak 60-70 km/s arası hızlar yapan tanklar olup benzer sınıflardadır.

Leopard 2TR1 Elektronik altyapı olarak bayağı iddialı durumdadır. Son operasyonlardan kazanılan tecrübeyle gayet gelişmiş pasif savunma sistemleri yapan Aselsan, şimdide Akkor ile sahne alıyor. Tankın atış kontrol sistemi muamma olsa bile zaten Leopard 2A4'ler atış hassasiyetleri öne çıkıyor. Yine muhtemel haberleşme, gps ve tank muharebe alan yönetim sistemininde tankta olduğuna kesin gözüyle bakmak mümkündür.

Genel olarak bakmak gerekirse Leopard 2TR1 tankı Tsk'nın isterlerine uygun, diğer batı sistemi tanklardan geri kalmayan, Altaylarla adeta leopard 2a5 ve 2a6 gibi uyumlu ve benzer alt sistemleri kullanan bir tank olmakla birlikte kısa sürede 330 tank modernize edilirse Türk Silahlı Kuvvetleri modern tank ihtiyacına ciddi bir ara çözüm bulacaktır.

4- Peki Neden Leopard 2A4 Next Generation Yapılmadı ? Ama Leopard 2TR1 Yapılıyor ? Hangisi Daha İyi ?

Bu soruda gayet fazlaca duyduğumuz bir sorudur. Bu sorunun en kolay cevabı "İhtiyaç ve Maliyet" olarak göze çarpıyor. Daha fazla açarsak son operasyonlarda görülmüştür ki Tsk tanklarının özellikle Heat başlıklı anti tank mühimmatlarına dayanıklı tek tankları 170 adetlik M-60 sabra modernizeli tanklarıdır. Altay'da motor sorunu olduğundan bu modernize gayet mantıklı görülmüştür. 2011'deki modernizasyon elektronik alt sistemler dışındaki sistemlerde ki başta zırh olmak üzere ithalata bağımlı olduğundan birim maliyeti yüksek bir tank idi. Kaldı ki Aselsanın ürettiği elektronik alt sistemlerde de günümüze oranla o zamanlar daha fazla yabancı komponent kullanılmaktaydı. Ancak günümüzde bu modernizede kullanılan her sistem zırh bloğundan elektronik sistemine zaten argesi ve üretim altyapısı tamamlanmış alt sistemlerdir. 

Yine geçtiğimiz aylarda roketsan tesislerinde görülen zırh modernizeli Leopard ise Leopard 2TR1'in elektronik sistem ve eklenti zırh giydirilmemiş hali gibi görülmektedir. 2011 modernizesi ve şimdiki modernizeden hangisi daha iyi diye sorulursa , kuşkusuz bu günümüzdeki modernizedir. Nam-ı diğer Leotay, elektronik alt sistemler bakımından Next generationdan öndedir. 2011'deki modernize de şasi ön zırhı daha büyük gözüksede muhtemelen zırh dayanımı aynıdır. Keza zırh kitleri o zaman Alman kaynaklı ve Almanların Titanyum alaşımlı yani Bor karbüre göre daha çok yer kaplayan ancak benzer dayanımlarda ve ağırlıklardaki zırh kitlerini kullanmasındandır.

5- Altay T1 Mod 2021 Nedir ? Ne Değildir ?

Bilindiği gibi Altay tankını Otokar firması tasarlasa da seri üretim sözleşmesini Bmc Savunma firması almıştır. Tankın seri üretimin başlangıcına kadar ki sürede Bmc firması kişisel görüşüme göre tankı daha fazla beka kabiliyetini ön plana çıkaran güncellemeler yapmıştır. Ancak geçtiğimiz gün gördüğümüz bu tanka kendi tabirimle Mod 2021 dememin nedeni İdef 2019'da gördüğümüz Bmc Altay'a göre bazı değişiklikler geçirmesindendir.

Bazı tank yorumcuları tarafından taret yanaklarındaki zayıflık ve taret-şasi birleşimindeki açıklıktan dolayı eleştirilen Altay bazı güncellemeler almış görünüuor. İlk olarak taret yanak kısımındaki sensör podu kısmı ek bir zırh yerleştirilerek bu sistemler içine gömülmüş. Bu hem beka hemde görünüşte bir artı sağlamış ayrıca taret yanlarındaki zırhında birleşim yerini kapatacak kadar uzamış yine öndeki birleşim yerindeki açıklıkta mümkün mertebe kapatılmıştır. 

Ancak Altay Mod 2021 belkide en büyük iyileştirmeyi tavan zırhında almış görünmektedir. Tankın taret tavan zırhı öncekine oranla ciddi oranda arttığını nişancı vizörü, akkor atıcı platformu ve tank kalkan zırhı başlangıçlarının tavan zırhına oranlarına bakıp eskisiyle karşılaştırmak yeterli olacaktır. Mevcut haliyle dünyanın en iyisiyim diye bağıran Altay'ı en kısa zamanda envanterde görmek hepimizin en büyük hayalidir.